مطالب آموزشی

بررسی سیتم های پرداخت الکترونیک بانک ها

بررسی سیتم های پرداخت الکترونیک بانک ها

سيستم هاي پرداخت بخش حياتي زيرساخت اقتصادي و مالي يك كشور هستند. عملكرد خوب آنها در انتقال امن و به موقع وجوه مهمترين اثر آنها در عملكرد كلي نظام اقتصاد مي باشد. اما سيستم هاي پرداخت مي توانند ريسك جدي براي مشتركين داشته باشند. به اين ترتيب كه اين سيستم ها مي توانند به صورت يك كانال، مشكلات را از يك قسمت از اقتصاد به بخش هاي ديگر منتقل كنند. اين ريسك سيستماتيك دليل اصلي توجه و علاقه بانك هاي مركزي در طراحي و اپراتوري اين سيستم ها مي باشد.
يك نظام پرداخت در واقع يك سري ترتيباتي است كه اجازه مي دهد كه استفاده كنندگان پول را انتقال دهند. در حال حاضر در بسياري از كشورهاي پيشرفته پول عبارت است از سكه و اسكناس چاپ بانك مركزي و طلب از موسسات اعتباري به شكل سپرده.
خدمات به صورت آن لاين امكان دارد كه از سيستم هاي پرداخت ذيل استفاده نمايند:
• كارت هاي اعتباري: اين نوع از كارت ها بر اساس اعتبار مشتري قابل شارژ بوده و يكي از رايج ترين روش هاي استفاده از سيستم پرداخت الكترونيك به شمار مي رود.

• پول الكترونيك : يك وجه يا پول استاندارد مي باشد كه قابليت تبديل به شكل الكترونيكي را دارا است و از آن مي توان براي پرداخت بابت خريدهاي آن لاين استفاده نمود.
• هداياي الكترونيك : يكي از شيوه هاي ارسال گواهي هديه يا وجوه الكترونيكي از يك شخص به شخص ديگر مي باشد. دريافت كننده هديه مزبور قادر است در فروشگاه ها و مغازه هايي كه چنين هديه اي را قبول مي نمايند، به خريد بپردازند.
• پرداخت قبوض آب، برق و تلفن ماهيانه به صورت آنلاین.

  • كارت هاي هوشمند[1]: در اين نوع از كارت ها ارزش مشخصي ذخيره شده و علاوه بر آن اطلاعات شخصي و مالي مهمي در آن گنجانده شده است كه از آن براي پرداخت آن لاين استفاده مي گردد.

– انتقال وجوه الكترونيك

پرداخت الکترونیک

پرداخت الکترونیک

يكي از قديمي ترين سيستم هاي پرداخت الكترونيك، انتقال وجوه به صورت الكترونيك (EFT) مي باشد و از آن براي انتقال پول از حساب يك بانك به حساب بانك ديگر به طور مستقيم استفاده مي گردد كه در اين حالت از هيچگونه كاغذي كه به طور دستي تهيه گردد، استفاده نمي شود. EFT اساس و مبناي جامعه بدون پول و چك فيزيكي است و در آن انواع چك، نامه ها[3] و صورتحساب ها[4] حذف مي گردد. به طور نمونه يكي از كاربردهاي عمده اي كه EFT در ايالات متحده به عهده دارد، سپرده گذاري هاي مستقيمي است كه توسط ميليون ها كارگر صورت مي گيرد. اين افراد در عوض دريافت چك و واريز نمودن آن به حساب خود، از EFT براي دريافت و واريز وجه خود به صورت الكترونيك استفاده مي نمايند. The Federal Reserve Fedwire و اتاق تصفيه سيستم هاي پرداخت بين بانكي نيويوركاز استفاده كنندگان اصلي و عمده EFT در آمريكا محسوب مي شوند.

مشتريان، شركت ها و نهادهاي دولتي از EFT براي موارد مختلف استفاده مي كنند. آنچه كه به نظر مي رسد اين است كه از EFT به عنوان شيوه اي امن قابل اعتمادو آسان براي امر تجارت استفاده مي گردد. براي مثال در مواردي همچون پرداخت عوارض، هزينه ها، اقساط و حقوق بازنشستگي، سودها و عوارض دولتي مانند حق آب، برق و تلفن مي توان از سپرده مستقيم استفاده.

  • كيف الكترونيك: كيف الكترونيكي شبيه كارت هاي هوشمند مي باشد و در آن ميزان مشخصي از پول ذخيره شده است.
  • سيستم هاي پرداخت خرد يا كوچككه شبيه كيف هاي الكترونيك مي باشد شامل ميزان مشخصي از پول است كه در آن ذخيره گرديده است اما از آن براي پرداخت هاي كوچك مانند پني يا درصدي از پني (پني پول خرد آمريكا و به عبارتي پول خرد دلار مي باشد) استفاده مي گردد.

گرچه سيستم هايي كه بيان گرديد مستقل از يكديگر به نظر مي رسند اما شباهت هاي بسياري در بطن آنها وجود دارد. براي مثال زمانيكه از كيف ديجيتالي براي ذخيره اطلاعات مربوط به كارت اعتباري استفاده مي گردد از آن به عنوان كارت هاي پرداخت ياد مي كنند و زمانيكه پول الكترونيكي در آنها ذخيره مي گردد كيف ديجيتال يك نوع ديجيتال يك نوع پول الكترونيك تلقي مي گردد. البته با رشد و ارتقاي چنين صنعتي بايد موارد مزبور به نحوي حل شده باشند.

2-3-1- سه ويژگي اصلي ابزارهاي پرداخت

الف) فرم فيزيكي

اين واضح ترين نوع ويژگي ابزارهاي پرداخت مي باشد. شكل سنتي فيزيكي ابزارهاي پرداخت كاغذ بوده است. به عنوان مثال چك و حواله. امروزه ساير اشكال مثل كارت هاي پلاستيكي و دستورات پرداخت الكترونيك نيز به اشكال سنتي اضافه شده است.

ب) ايمني

نمود و از ساير انواع EFT به كرات در مواردي همچون پرداخت صورتحساب ها، خريدهاي خرد، خريدهاي اينترنتي، مديريت خزانه و ساير موارد استفاده مي شود.

به طور كلي براي هر نوع انتقال وجهي كه از طريق پايانه هاي الكترونيكي صورت گيرد از واژه EFT استفاده مي گردد. پايانه هاي مزبور معمولاً شامل كارت اعتباري، ATM ، Fed wire و  point of sode (POS) مي باشد. مزاياي استفاده از EFT به شرح زير مي باشد:

كاهش هزينه هاي اداري و عملياتي

افزايش كارايي

تسهيل در امر دفترداري و حسابداري

افزايش و ارتقاي امنيت

كارت هاي پرداخت

مناسب ترين ابزار براي موارد پرداخت به صورت الكترونيك، كارت هاي پرداخت مي باشد و شامل موارد ذيل مي باشد:

كارت هاي اعتباري

كارت هاي بدهي

كارت هاي شارژي– قابل شارژ

كارت هاي هوشمند

معيار و تكنولوژي هاي عمده اي كه به صورت مستقيم با سيستم هاي پرداخت الكترونيك مرتبط هستند عبارتند از:

  • امضاي ديجيتال
  • تاييد
  • رمزنگاري كليدهاي عمومي
  • تصديق يا اجازه كتبي
  • پروتكل SSL
  • امضاي ديجيتال امن در محيط HTTP
  • معاملات الكترونيك امن به صورت عمومي و خصوصي

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *